Bijna de hele Tweede Kamer op de VVD na heeft grote zorgen over de machtigingsbepaling in de verzamelwet Brexit. Tijdens een hoorzitting afgelopen week in de Tweede Kamer kwamen er verschillende experts aan het woord. In de wet is een bepaling opgenomen waardoor een minister in zijn eentje een besluit kan nemen dat een wet wijzigt of intrekt. Daarvoor hoeft hij niet naar het kabinet, niet naar de Tweede Kamer en niet naar de Eerste Kamer. Het CDA vindt dit is onverantwoord. Daarop zijn er op initiatief van CDA woordvoerder  Pieter Omtzigt en D66 Kamerlid  Kees Verhoeven spoedvragen opgesteld en mede namens 10 andere partijen (CU, GL, PVV, PvdA, SP, PvdD, SGP, 50Plus, DENK en FvD). Het is een duidelijk signaal dat wordt afgegeven richting het Kabinet.
Omtzigt: “In de hoorzitting merkte professor Voerman op dat deze bevoegdheid verder gaat dan bevoegdheden onder een noodtoestand. Dat is ongehoord.  Daarom vragen wij met 12 partijen om bepalingen die nodig zijn door de Brexit met veel meer waarborgen te omkleden. Zodat in gevallen waarin snel gehandeld moet worden, dat ook kan. Denk aan de noodmaatregelen tijdens de kredietcrisis. Ook hier dient het parlement de regering gewoon te kunnen controleren. Een stevige regering heeft een stevige controle van het parlement nodig.” Vragen van de leden Omtzigt (CDA), Verhoeven (D66), Van der Graaf (CU), Leijten (SP), Van Ojik (GL), Maeijer (PVV) Asscher (PvdA), Van Rooijen (50Plus), Van Raan (PvdD), Bisschop (SGP), Azarkan (DENK), Baudet (FvD)  aan de Minister van Buitenlandse Zaken en de Minister van Justitie en Veiligheid over de rechtstatelijke aspecten van de machtigingsbepaling van de Brexitwet.
1. Heeft u kennisgenomen van de factsheets “Verzamelwet Brexit” van professor Voermans en Professor de Lange en hun toelichting in de Kamer bij de hoorzitting op 5 december jl.?
2. Kunt u reageren op het standpunt van deze heren dat door middel van Artikel 10 van de Verzamelwet Brexit het kernbeginsel van het primaat van de wetgever aan de kant geschoven wordt doordat ministers een heel ruime bevoegdheid krijgen om algemeen verbindende voorschriften vast te stellen en daarmee ook van bestaande – zelfs hogere regels – af kunnen wijken zonder dat het gehele kabinet, het parlement of de Raad van State daar vooraf iets over te zeggen heeft?
3. Bent u het eens dat, zoals artikel 10 van de Verzamelwet beoogt, het door het parlement achteraf meepraten over wetgeving – die ziet op fundamentele onderwerpen-  die al is vastgesteld, niet voldoet aan de eisen die het primaat van de wetgever stelt?
4. Wat is uw reactie op het gegeven dat de Aanwijzingen voor de regelgeving (Awr, 2.23) voorschrijft dat delegatie van regelgevende bevoegdheid zo nauwkeurig en concreet mogelijk wordt begrensd? Bent u het eens dat dit in artikel 10 Verzamelwet Brexit niet het geval is?
5. Bent u bereid met een nota van wijziging te komen waarin u fatsoenlijke rechtstatelijke aspecten in Artikel 10 introduceert, waarbij alleen de afwijkingsbevoegdheid in een vooraf nauwkeurig omschreven noodsituatie kan worden gebruikt en er controle is door het gehele kabinet (dus geen ministeriële regeling), de Raad van State en het parlement?
6. Bent u bereid deze vragen binnen een week te beantwoorden?

Woensdag 5 december voerde CDA-Kamerlid Harry van der Molen in de Tweede Kamer een debat over een maatregel uit het Regeerakkoord, om de rente op studieleningen te baseren op de 10-jaarsrente in plaats van de 5-jaarsrente. De CDA-fractie vindt het een verdedigbare maatregel voor toekomstige studenten. De oproep van het partijcongres om van de maatregel af te zien laat zien dat het CDA nog altijd grote moeite heeft met het leenstelsel. Het instemmen met de renteverhoging is daarmee geen makkelijke keuze. Maar de coalitieafspraak is wel een verstandige voor de lange termijn.
In 2015 ruilde een meerderheid van de Tweede Kamer de basisbeurs in voor het leenstelsel. Het CDA stemde destijds tégen het leenstelsel, en is nog altijd tegenstander van een stelsel waar studenten met onverantwoord hoge schulden worden opgezadeld. Niettemin blijven voorstanders steevast spreken van een ‘sociaal stelsel’ en een ‘studievoorschot’. Terwijl schulden een grote impact hebben op jongeren.
Weeffouten leenstelselHarry van der Molen: “Vanaf dag één zitten er weeffouten in het leenstelsel, waar het CDA bij de invoering al voor waarschuwde.  De beloofde voorinvesteringen in onderwijskwaliteit waar studenten van zouden profiteren, zijn door onderwijsinstellingen amper gedaan.”
Daarom heeft CDA-Kamerlid Harry van der Molen, met steun van de oppositie, de minister opgelegd deze voorinvesteringen alsnóg te doen. Zodat zij gaat uitzoeken op welke manier studenten die hiervan de dupe zijn geworden, kunnen worden gecompenseerd. VVD en D66 stemden hier tegen.Bovendien zou een studieschuld niet meetellen bij het aanvragen van een hypotheek. Dat blijkt nog altijd wel zo te zijn. Daarom stelde Van der Molen samen met Erik Ronnes Kamervragen over de invloed van de studieschuld op het verkrijgen van een hypotheek. DUO, de organisatie die studieleningen verstrekt, moet studenten hier volgens het CDA betere voorlichting over geven. Ook zouden banken niet moeten rekenen met het totale schuldbedrag, maar de actuele studieschuld. Deze inzet is conform de aangenomen resolutie van het CDJA tijdens het partijcongres in Groningen op 3 november 2018.
Maatregel 10-jaarsrente noodzakelijkHet CDA blijft zich inzetten om studenten te behoeden voor een hoge studieschuld en de toegankelijkheid van het onderwijs te garanderen. Nu al zien we dat met name jongeren uit gezinnen met lagere inkomens minder studeren. Daar zijn maatregelen voor nodig. Zoals de halvering van het collegegeld met ongeveer 1.000 euro in het eerste jaar (en in de PABO de eerste twee jaar), waar het CDA zich tijdens de formatieonderhandelingen hard voor heeft gemaakt. Maar ook het baseren van de studielening op de 10-jaarsrente is verdedigbaar, zoals afgesproken in het Regeerakkoord.
Harry van der Molen: “Er waren in 2015 van onze kant nog een aantal punten van kritiek op het leenstelsel: het was ondeugdelijk gefinancierd en maximaal lenen werd zeer aantrekkelijk gemaakt. Beide ontwikkelingen zien we in de praktijk gebeuren. Het totaalbedrag van uitstaande leningen staat nu al op 21 miljard euro. Dat bedrag zal de komende jaren in rap tempo toenemen. Alle niet-inbare studieschulden zullen moeten worden afgeboekt en dat zal ook het onderwijs gaan raken. Dit probleem wordt, ook maatschappelijk, verder vergroot door maximaal lenen. Steeds meer jongeren denken dat maximaal lenen bijna gratis is. Dat is het ook, vanwege de huidige 5-jaarsrente. ‘De staat als pinautomaat’, noemde mijn collega Michel Rog dat in 2015. Over een aantal jaren staan we dan voor lastige keuzes zoals bezuinigen op onderwijs of een hoger collegegeld. Het CDA is niet bereid de student van de toekomst daarmee op te zadelen.”
De toepassing van de 10-jaarsrente op studieleningen is op korte termijn een maatregel die discussie oproept. Tegelijkertijd moet ook duidelijk zijn dat geen enkele student die nu studeert hierdoor een euro meer gaat betalen. De zorgen die het CDJA heeft over de toegankelijkheid van het onderwijs en de toenemende studieschulden zijn terecht en deelt de CDA-fractie.
Harry van der Molen: “Met de maatregel neemt de financierbaarheid van studieleningen neemt toe, terwijl het Rijk op de leningen een zeer lage rente blijft garanderen. En lenen krijgt een meer reële prijs, wat maximaal lenen kan ontmoedigen. Het is om die reden dat de CDA-fractie deze afspraak uit het Regeerakkoord kan steunen.”

Vrijwilligers zijn de kampioenen van de sterke samenleving. Zonder hun inzet kunnen wij niet sporten, blijven kerken dicht, kunnen scholen niets extra’s organiseren en rukt de vrijwillige brandweer niet uit. Vrijwilligers verdienen daarom onze grote waardering.
Het CDA zet zich in voor meer waardering en minder regeldruk voor vrijwilligers. Kamerlid Hanke Bruins Slot diende in 2015 haar initiatiefnota ‘’Vrijwilligers zijn kampioenen’’ in. Haar nota bestond uit verschillende voorstellen die de positie van vrijwilligers in onze samenleving kunnen versterken. Dit kabinet is daarmee aan de slag gegaan. Bekijk hieronder wat het CDA doet voor vrijwilligers:
✔ Verhoging vrijwilligers vergoeding De vrijwilligersvergoeding wordt verhoogd. Op voorstel van Kamerlid Pieter Omtzigt verhoogd dit kabinet de maximale vergoeding van vrijwilligers van 4,50 naar 5 euro per uur. Ook wordt de maximale vergoeding per maand verhoogd van 150 naar 170 euro.
Omtzigt: “Dit is belangrijk, omdat vrijwilligers dan geen bonnetjes en kilometeradministratie hoeven bij te houden. Clubs kunnen zich dan gewoon bezig houden met hun kerntaken. Dat is eigenlijk ook gewoon wat ze het liefste doen.”
✔ Gratis VOG Minister Hugo de Jonge heeft ervoor gezorgd dat vrijwilligers die werken met kwetsbaren een gratis Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) krijgen. Hierdoor wordt het voor vrijwilligers en organisaties makkelijker om hun belangrijke werk te doen.
De Jonge: ‘Ons land leunt met z’n volle gewicht op al het grote en kleine werk dat vrijwilligers dagelijks verzetten. Alle inzet wordt gewaardeerd, of je nu aan de slag bent bij de voetbalvereniging van je zoon of wekelijks meehelpt in een verpleeghuis. Met de regeling Gratis VOG kunnen we eraan bijdragen dat dit vrijwilligerswerk zo integer en zorgvuldig mogelijk gebeurt.’ ✔ Verlagen van de OZB Sportclubs, muziekverenigingen, de scouting, maar onder meer ook dorpshuizen en speeltuinverenigingen krijgen een lagere heffing. Gemeenten kunnen er vanaf volgend jaar voor kiezen om de onroerendezaakbelasting (OZB) voor hen te verlagen. Door een lagere heffing kan bijvoorbeeld een lidmaatschap goedkoper worden, wat tot meer leden kan leiden.
✔ MonumentenVrijwilligers die zich dagelijks inzetten voor monumentale gebouwen zoals kerken, kastelen en musea worden beter ondersteund door de overheid. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een training of kennisverdieping.
Lenny Geluk-Poortvliet: “Vrijwilligers zijn goud waard als het gaat om het behoud van monumenten zoals kerkgebouwen. De extra uren die zij hier in steken, doen zij bijvoorbeeld in de avonduren en komen vaak bovenop een drukke baan. Dat is een hele uitdaging en vraagt ook om specifieke kennis. Training- en opleidingsmogelijkheden kunnen daarbij helpen. Vrijwilligers verdienen een extra steuntje in de rug.”